Eindelijk, het definitieve strijksysteem voor een kajakzeil is uitgevonden. Zie hier hoe eenvoudig het eruit ziet:
En zo ziet het eruit op tekening:
![]() |
Het oude vertrouwde systeem van bijvoorbeeld Flat Earth. |
Eerst bedacht ik een pijp door het dek en op de kiel dubbeldik vastgezet met een blok epoxy. Maar het valt toch niet mee om de mast met zeiltje vanuit de kuip in de pijp te laten glijden, ook al had ik een glijgootje geprutst. Het mastje moet dan precies loodrecht boven de pijp staan, wat niet meevalt op de golven of in de wind. Ook het strijken door de mast op te wippen met je peddelblad (vanuit de kuip) is een hele toestand, met kans op breuk van het peddelblad.
Daarom heb het hele zaakje er weer uit gesloopt. Ik heb nu een houten soort schegdoos gemaakt in de vorm van een kwart cirkel met de opening naar boven.
![]() |
De schegdoos in wording, van hout en daarna gelamineerd met epoxy en glasvezel. De opening komt aan dek. |
In het dek heb ik sleuf gemaakt waarin de mast rechtop draait of er plat bovenop ligt na het strijken. Een enkele voorstag is nodig om de mast omhoog te trekken en te laten zakken. En om de mast in de schegdoos te houden als je gaat rollen.
Het scharnier bestaat uit een sterk dynema-touwtje dat met twee platte D-ringen op het dek zit en om de mast loopt. Dit touwtje voorkomt dat de mast naar voren valt en houdt tevens de mast op zijn plek in gestreken toestand. Een normaal scharnier met harde uitstekende delen is uit den boze omdat redders die een X-redding doen hun eigen dek zouden openhalen aan zo'n bonk staal of kunststof.
Het plaatsen van de schegdoos in geen sinecure. De onderkant van de doos zit wederom vastgegoten in epoxy - net als de pijp - waarvoor eerst een bakje wordt gemaakt van twee triplex schotjes op de kiel. Daarna wordt de doos vastgelamineerd aan de sleuf in het dek. Al met al is dit niet te doen vanuit het mangat. Deze zit te ver naar achteren. Je kan er dus niet goed bij. Daarom heb ik een flink stuk van het dek eruit gesneden met een slijptol om vervolgens rustig de doos eraan vast te lamineren.
![]() |
Het gat ziet er groter uit dan in werkelijkheid, door optisch bedrog. De oude pijp waar de mast in ging is nog te zien. Hiervoor in de plaats komt de schegdoos. |
Het dek gaat dan terug met doos en al. Daarna giet ik het bakje beneden vol. De onderkant van het deksegment lamineer ik ook vast, dat is nog wel te doen vanuit het mangat. De naad aan de bovenkant laat ik vollopen met epoxy waarna ik deze naad netjes camoufleer met kielstrip, net als de randen van de sleuf. De naad onzichtbaar wegwerken met op de juist kleur gebrachte topcoat is altijd een teleurstelling.
Dit systeem is in feite al zo oud als Methusalem. Afgekeken van de oude Hollandse tjalken en klippers die ook vaak een mast hadden tot op de bodem. Bij het strijken draaide de onderkant van het mast door het dek. Deze onderkant had een contragewicht zodat de schipper met weinig kracht kon strijken en opdraaien. De sleuf door het dek werd afgedicht met een losse dekplaat. In mijn geval laat ik de sleuf gewoon open. Er gaat nog geen halve liter water in de schegdoos.
Natuurlijk is dit systeem ondoenlijk voor de beginnende kajakzeiler die een kant-en-klaar setje koopt en meteen wil varen. Toch geloof ik heilig in de eenvoud van een omgekeerde schegdoos. Het scheelt enorm veel troep aan dek door het gebrek aan twee zijstagen en twee achterstagen. Het ziet er allemaal wat strakker uit. In de toekomst hoop ik dat een fabrikant een kant-en-klare plastic pizzadoos kan maken met een flensrand die over het dek valt. Deze rand is te lijmen of vast te bouten. Een paar keggetjes op de bodem van de boot zal de doos beneden ook in bedwang houden. Dat scheelt enorm veel werk en je hoeft een deel van het dek niet open te slijpen om erbij te kunnen.
Misschien is dit systeem het waard om te verwerken in een nieuw kajakmodel met reeds ingegoten omgekeerde schegdoos in het voordek. Dat zou dan de eerste kajak zijn die speciaal is ontworpen om ook mee te kajakzeilen. Dus niet een gewone kajak waar naderhand een zeiltje op wordt geprutst. Als ze toch bezig zijn, maak dan een kajak met een beetje v-vorm voor minimale drift!